Τι είναι ο φόρος που εφαρμόζεται ήδη σε 12 χώρες ● Τι προβλέπει η σχετική πρόταση Οδηγίας της Κομισιόν και από τι εξαρτάται η γενίκευση της εφαρμογής του.
Η συζήτηση για τον φόρο ψηφιακών υπηρεσιών επανήλθε στο προσκήνιο μετά την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι θα κινήσει τη νομοθετική διαδικασία για την υιοθέτηση της Πρότασης Οδηγίας για τον φόρο ψηφιακών υπηρεσιών, στην περίπτωση που δεν γίνει σημαντική πρόοδος μέχρι το τέλος του 2023 στην εφαρμογή του Πυλώνα 1 της Συμφωνίας του ΟΟΣΑ για τη φορολόγηση των εταιρικών κερδών.
Σε μια πρόσφατη μελέτη τους (Ιούνιος 2023), οι ερευνητές Kane Borders, Sofνa Balladares, Mona Barake και Enea Baselgia του Φορολογικού Παρατηρητηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης EU TAX Observatory παρουσίασαν τη δυναμική του φόρου με βάση την ήδη εφαρμογή του σε δώδεκα χώρες (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία, Τουρκία, Ινδία κ.ά.).
Αλλά τι είναι ο φόρος ψηφιακών υπηρεσιών, Digital Services Τax (DST); Ο DST εφαρμόζεται στα έσοδα που δημιουργούνται από δραστηριότητες των οποίων η αξία παράγεται από τη συμμετοχή των χρηστών, π.χ. τα έσοδα από την πώληση διαδικτυακού διαφημιστικού χώρου, από ψηφιακές δραστηριότητες διαμεσολάβησης που παρέχουν στους χρήστες τη δυνατότητα να αλληλεπιδρούν με άλλους χρήστες (και έτσι διευκολύνεται η μεταξύ τους πώληση αγαθών και υπηρεσιών), από την πώληση δεδομένων που δημιουργούνται από τις πληροφορίες που παρέχουν οι χρήστες των πλατφορμών κ.ά.
Το ποιο κράτος φορολογεί, προσδιορίζεται από την τοποθεσία των χρηστών κατά τη στιγμή της λήψης της φορολογητέας υπηρεσίας, είτε αυτοί αγοράζουν τη συγκεκριμένη υπηρεσία είτε συνεισφέρουν δεδομένα. Η τοποθεσία των χρηστών εντοπίζεται μέσω της διεύθυνσης διαδικτύου πρωτοκόλλου IP της συσκευής πρόσβασης στη φορολογητέα υπηρεσία ή μέσω κάθε άλλης μεθόδου γεωγραφικού εντοπισμού (π.χ. κινητό τηλέφωνο).
Το γαλλικό παράδειγμα εφαρμογής περιλαμβάνει την επιβολή του φόρου στη διαδικτυακή διαφήμιση, στην πώληση δεδομένων χρηστών και στη χρήση ψηφιακών πλατφορμών.
Εάν μια εταιρεία με ψηφιακή παρουσία στη Γαλλία παρέχει οποιαδήποτε από αυτές τις υπηρεσίες υπόκειται σε φόρο 3%, εάν τα παγκόσμια έσοδά της υπερβαίνουν τα 750 εκατ. ευρώ κάθε έτος και τα γαλλικά έσοδά της που σχετίζονται με τη φορολογούμενη δραστηριότητα υπερβαίνουν τα 25 εκατ. ευρώ.
Ο φόρος 3% επιβάλλεται μόνο στα γαλλικά έσοδα, που προσδιορίζονται με βάση την ψηφιακή παρουσία της κάθε εταιρείας. Στην Ισπανία η πρόβλεψη εσόδων από τον φόρο ψηφιακών υπηρεσιών –για το 2023– είναι 285 εκατ. ευρώ, στο Ην. Βασίλειο το 90% των εσόδων του φόρου προήλθαν από έξι εταιρείες το φορολογικό έτος 2020-2021 και, τέλος, στην Ιταλία 49 εταιρείες ήταν υπόχρεες στον φόρο για το έτος 2021.
Η πρόταση της Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διατυπώσει Πρόταση Οδηγίας για τον φόρο ψηφιακών υπηρεσιών [COM (2018) 147 & 148 final, 21.3.2018] που αφορά τις εξής τρεις κατηγορίες υπηρεσιών:
α) την πώληση διαφημιστικού χώρου σε μια ψηφιακή διεπαφή, όπως αυτής π.χ. της Google ή του Facebook (META),
β) την πώληση δεδομένων των χρηστών που γεννιούνται από τις δραστηριότητες των χρηστών (πώληση των big data, δεδομένων των χρηστών που αποκτώνται από τις επιχειρήσεις μέσω αποδοχής εκ μέρους των χρηστών των cookies για εμπορική εκμετάλλευση) και
γ) τις υπηρεσίες ψηφιακής διαμεσολάβησης στους χρήστες μιας πολύπλευρης ψηφιακής διεπαφής για την ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών, π.χ. e-bay.
Ο φόρος ψηφιακών υπηρεσιών είναι ένα νέο φορολογικό εργαλείο που επιτρέπει τη φορολόγηση των κερδών των ψηφιακών εταιρειών, όταν αυτά διαφεύγουν το παραδοσιακό φορολογικό σύστημα. O DST φέρει έσοδα σε επίπεδο χώρας, στη βάση της υπολογισμένης ψηφιακής παρουσίας της κάθε εταιρείας στο επίπεδο χώρας – τα οποία όμως προέρχονται από τα παγκόσμια έσοδα των ψηφιακών εταιρειών. Ο φορολογικός συντελεστής σταθμίζεται ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της χώρας.
Το αν ο φόρος αυτός εφαρμοστεί γενικευμένα θα εξαρτηθεί από δύο γεγονότα:
(i) ποια θα είναι η πρόοδος στην εφαρμογή του Πυλώνα 1 της Συμφωνίας του ΟΟΣΑ για τη φορολόγηση των εταιρικών κερδών και
(ii) ποια τελικά θα είναι η απόφαση που θα λάβουν οι ΗΠΑ τόσο για την εφαρμογή του Πυλώνα 1 όσο και του φόρου ψηφιακών υπηρεσιών. Αυτό, γιατί και τα δύο φορολογικά γεγονότα αφορούν κυρίως τους αμερικανικούς ψηφιακούς γίγαντες, όπως εύστοχα επισημαίνουν οι ερευνητές του EU TAX Observatory στην πρόσφατη μελέτη τους.
*Tax expert, επιστημονική συνεργάτιδα ΕΝΑ Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών, δρ Νομικής ΕΚΠΑ, DEA de droit Universite, Lyon III, Cert. Boston University, Cert. Leiden University, Cert. IMF / VGAPx & VITARAx, TADAT (IMF) trained assessor
πηγή: www.efsyn.gr
