Του Γιώργου Παλαιτσάκη
Αναδημοσίευση από τον Ελεύθερο Τύπο 7-6-2013
Νέες προτάσεις-σοκ για πρόσθετα φορολογικά μέτρα και απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων παρουσίασαν πρόσφατα στην ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών τα τεχνικά κλιμάκια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Σε μια ειδική έκθεση αξιολόγησης του ελληνικού φορολογικού συστήματος, την οποία συνέταξαν πρόσφατα οι τεχνικοί εμπειρογνώμονες του διεθνούς οργανισμού, διατυπώνουν την άποψη ότι οι διατάξεις της ελληνικής φορολογικής νομοθεσίας που προβλέπουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ και απαλλαγές από τη φορολογία εισοδήματος για συνταξιούχους και αναπήρους έχουν ως συνέπεια να χάνονται σημαντικού ύψους φορολογικά έσοδα κάθε χρόνο! Καλούν δε την κυβέρνηση να ... «απλοποιήσει» το φορολογικό σύστημα, προχωρώντας στην κατάργηση των διατάξεων αυτών!
Σε άλλο σημείο της έκθεσής τους οι τεχνικοί εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ επισημαίνουν, εξάλλου, ότι «η απλοποίηση του καθεστώτος ΦΠΑ είναι αναγκαία για να περιοριστούν οι δυνατότητες φοροαποφυγής μέσω της χρήσης των μειωμένων συντελεστών του φόρου και να δημιουργηθεί μια σταθερή φορολογική βάση στον οικονομικό κύκλο».
Υπενθυμίζεται ότι σε παλαιότερη έκθεσή τους οι τεχνικοί εμπειρογνωμόνες του ΔΝΤ έχουν εισηγηθεί να καταργηθεί τόσο ο υπερμειωμένος συντελεστής ΦΠΑ 6,5% όσο και ο μειωμένος, που ανέρχεται σε 13%, και να καθιερωθεί ένας ενιαίος συντελεστής ΦΠΑ 19% ή 21%!
Τυχόν υιοθέτηση των προτάσεων αυτών από την ελληνική κυβέρνηση θα έχει τις ακόλουθες συνέπειες:
α) να αυξηθεί από 6,5% σε 19%-21% ο συντελεστής ΦΠΑ που εφαρμόζεται στις πωλήσεις φαρμάκων, στις υπηρεσίες που παρέχουν τα ξενοδοχεία, στις πωλήσεις βιβλίων, περιοδικών και εφημερίδων. Στην περίπτωση αυτή, οι τιμές λιανικής πώλησης των φαρμάκων, των βιβλίων, των περιοδικών και των εφημερίδων καθώς επίσης και τα τιμολόγια των ξενοδοχείων θα αυξηθούν κατά 11,7%-12,6%!
β) να αυξηθεί από το 13% στο 19%-21% ο ΦΠΑ σε όλα είδη διατροφής, στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, του νερού και του φυσικού αερίου, στα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, στα κόμιστρα των ταξί και στις υπηρεσίες επισκευής παλαιών κατοικιών. Σε μια τέτοια περίπτωση θα σημειωθούν άμεσα ανατιμήσεις 5,3%-7% σε όλα τα προαναφερθέντα είδη πρώτης ανάγκης και σε όλες τις παραπάνω υπηρεσίες υψηλής ζήτησης.
γ) να καταργηθούν οι μειωμένοι κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ που ισχύουν στα νησιά του Αιγαίου. Αν συμβεί αυτό, τότε τα προϊόντα που πωλούνται και οι υπηρεσίες που παρέχονται στα νησιά αυτά θα επιβαρύνονται με συντελεστές ΦΠΑ αυξημένους από το 9% και το 16% στο 19%-21% οπότε οι τιμές τους θα αυξηθούν κατά 2,5% έως και 11%!
Με την έκθεση για το ελληνικό φορολογικό σύστημα, που υπέβαλαν πριν από λίγες μέρες στην ελληνική κυβέρνηση, οι τεχνικοί εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ ζητούν, επίσης, την εκ βάθρων αναδιοργάνωση της φορολογικής διοίκησης. Στο πλαίσιο αυτό καλούν την κυβέρνηση να προχωρήσει σε δραστική μείωση του προσωπικού που υπηρετεί στον φοροελεγκτικό και φοροεισπρακτικό μηχανισμό, δηλαδή σε απολύσεις εφοριακών και τελωνειακών υπαλλήλων!
Αναφέρουν μάλιστα ενδεικτικά τα παραδείγματα των μεταρρυθμίσεων της φορολογικής διοίκησης σε Λετονία, Βουλγαρία και Περού, όπου οι μειώσεις του απασχολούμενου προσωπικού, μέσω απολύσεων και άλλων μορφών απομακρύνσεων, κυμάνθηκαν σε ποσοστά μεταξύ του 20% και του 66%!
Η έκθεση καταγράφει ακόμη τις διαστάσεις και τα αίτια των φαινομένων της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα όσα επισημαίνονται στην έκθεση, κάθε χρόνο χάνονται έσοδα:
* 2,5% του ΑΕΠ από τις φοροαπαλλαγές στον ΦΠΑ, στη φορολογία εισοδήματος και στη φορολογία κεφαλαίου,
* 4%-5% του ΑΕΠ από τη μη δήλωση εισοδημάτων από εργασία και ελευθέρια επαγγέλματα, τη μη απόδοση του ΦΠΑ και την αποφυγή δήλωσης ή την ανειλικρινή δήλωση οικονομικών συναλλαγών,
* 5% του ΑΕΠ από τον ασαφή προσανατολισμό των προσπαθειών για την είσπραξη φορολογικών οφειλών
*0,1% του ΑΕΠ από τους ελλιπείς φορολογικούς ελέγχους.
Οι συνολικές απώλειες εσόδων φθάνουν δηλαδή το 12,6% του ΑΕΠ ή τα 24 δισ. ευρώ!
Επιπλέον, σύμφωνα με την έκθεση, τα "οφέλη" των φορολογουμένων από την φοροδιαφυγή είναι πολύ μεγάλα και το κόστος της μη συμμόρφωσης πολύ χαμηλό. Αυτό συμβαίνει για τους εξής λόγους:
α) Εφαρμόζονται πολύ υψηλοί φορολογικοί συντελεστές.
β) Η πιθανότητα εντοπισμού των φοροφυγάδων είναι μικρή.
γ) Το σύστημα των ποινών έχει χαμηλή αποτελεσματικότητα.
δ) Δίδεται συχνά αμνηστία σε φορολογικά αδικήματα.
ε) Η φορολογική συνείδηση στην Ελλάδα είναι ασθενής και το φορολογικό σύστημα θεωρείται άδικο.
στ) Υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια στους πολίτες για τις κρατικές υπηρεσίες.
ζ) Υπάρχει έντονη πίεση επιβίωσης στις επιχειρήσεις.
