ΘΕΜΑ 1Ο : ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ
Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από 1/1/2013 και μετά, ισχύουν οι κάτωθι αλλαγές:
Α) Γονείς με ανήλικα τέκνα
Εφόσον συμπληρώνουν 25 έτη υπηρεσίας το 2013, για την καταβολή της σύνταξης απαιτείται η συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας αντί του 65ου έτους.
Β) Γονείς με τρία (3) τουλάχιστον τέκνα
Εφόσον συμπληρώνουν 25 έτη υπηρεσίας το 2013, για την καταβολή της σύνταξης απαιτείται η συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας αντί του 65ου έτους.
Γ) Οι γυναίκες υπάλληλοι, οι οποίες συμπληρώνουν 25 έτη υπηρεσίας το έτος 2013, δικαιούνται πλήρους σύνταξης με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας τους αντί του 65ου έτους και μειωμένης σύνταξης με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας τους αντί του 60ου έτους.
Δ) Οι άνδρες υπάλληλοι, οι οποίοι συμπληρώνουν 25 έτη υπηρεσίας το έτος 2013, δικαιούνται πλήρους σύνταξης με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας τους αντί του 65ου έτους και μειωμένης σύνταξης με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας τους αντί του 60ου έτους.
Ε) Η σύνταξη όσων θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από 1/1/2013 και μετά, καταβάλλεται ολόκληρη με τη συμπλήρωση 40 ετών πλήρους πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας και τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας τους (αντί της σταδιακής αύξησης που προβλεπόταν και η οποία θα έφθανε τα 40 έτη υπηρεσίας για όσους θεμελίωναν το 2015 και του 60ου έτους της ηλικίας).
Ε) Για την περίπτωση όσων αποχωρούν από την υπηρεσία με 15ετή πλήρη πραγματική συντάξιμη υπηρεσία, απαιτείται η συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας, αντί του 65ου έτους.
Συνεπώς, για όσους υπαλλήλους θεμελίωσαν ή θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31/12/2012 δεν επέρχεται καμία αλλαγή στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και παραμένουν σε ισχύ οι διατάξεις του Ν. 3865/2010.
Να υπενθυμίσουμε ότι η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μέχρι 31/12/2012 μπορεί να γίνει κατά περίπτωση και με εξαγορά πλασματικών χρόνων (π.χ. σπουδών, παιδιών, στρατού), χωρίς να απαιτείται με βάση τις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις η σχετική αίτηση περί εξαγοράς να υποβληθεί μέχρι 31/12/2012.
Π.χ. Άνδρας υπάλληλος, κατηγορίας ΠΕ, που συμπληρώνει 23 έτη πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας το έτος 2012, μπορεί να συμπληρώσει 25ετία με την εξαγορά τόσου χρόνου σπουδών όσου υπολείπεται των 25 ετών. Η σχετική αίτηση όμως δεν χρειάζεται να υποβληθεί τώρα και έως 31/12/2012 αλλά και αργότερα, ακόμη και κατά τη συνταξιοδότησή του.
ΘΕΜΑ 2Ο : ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από 1/1/2011 και μετά και αποχωρούν από την υπηρεσία από 1/1/2013 και μετά, επέρχεται η εξής αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών.
Τα έτη από 1/1/2013 και εφεξής θα υπολογιστούν με ποσοστό αναπλήρωσης 70% .
Να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα προβλεπόταν σταδιακή μείωση στο ποσοστό αναπλήρωσης, 1% για κάθε έτος, που θα έφθανε στο 70% το έτος 2017 (για το θέμα αυτό βλέπετε αναλυτικά και προηγούμενο οδηγό 2009, σελ. 23)
ΘΕΜΑ 3Ο : ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Από 1/1/2013 και μετά, η μηνιαία σύνταξη ή το άθροισμα των μηνιαίων συντάξεων και μερισμάτων, άνω των 1.000,00 ευρώ, που καταβάλλονται από οποιαδήποτε πηγή και για οποιαδήποτε αιτία, μειώνεται ως εξής:
Για συνολικό ποσό σύνταξης ή αθροίσματος συντάξεων:
αα. Άνω των 1.000,00 ευρώ και έως 1.500,00 ευρώ, μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 5% και σε κάθε περίπτωση το ποσό που εναπομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.000,01 ευρώ.
ββ. Από 1.500,01 ευρώ και έως 2.000,00 ευρώ, μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 10% και σε κάθε περίπτωση το ποσό που εναπομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.425,01 ευρώ.
γγ. Από 2.000,01 ευρώ και άνω, μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 15% και σε κάθε περίπτωση το ποσό που εναπομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.800,01 ευρώ.
Για τον προσδιορισμό του ποσοστού μείωσης λαμβάνεται υπόψη το ποσό της μηνιαίας βασικής σύνταξης ή των μηνιαίων βασικών συντάξεων, όπως αυτά θα έχουν διαμορφωθεί την 31/12/2012 μετά την τυχόν παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων και της επιπλέον εισφοράς της παρ. 14 του άρθρου 2 του Ν. 4002/2011 καθώς και των τυχόν μειώσεων που επιβλήθηκαν με τις διατάξεις της παρ. 10 του άρθρου 1 του Ν. 4024/2011 και του άρθρου 1 του Ν. 4051/2012.
Επίσης, να σημειωθεί ότι από 1/1/2013 τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, καθώς και το επίδομα αδείας καταργούνται.
ΘΕΜΑ 4Ο : ΜΕΙΩΣΗ ΣΤΟ ΠΟΣΟ ΤΟΥ ΕΦΑΠΑΞ ΒΟΗΘΗΜΑΤΟΣ
Στους ασφαλισμένους μέχρι 31/12/1992, που αποχώρησαν ή θα αποχωρήσουν της υπηρεσίας από 1/8/2010 και μετά και στους οποίους δεν έχει εκδοθεί η σχετική απόφαση χορήγησης του εφάπαξ βοηθήματος, το ποσό του εφάπαξ βοηθήματος μειώνεται περαιτέρω κατά 22,67%.
Να διευκρινίσουμε ότι η ανωτέρω μείωση έρχεται σε συνέχεια της προηγούμενης, που είχε γίνει με το Ν. 4024/2011 και σύμφωνα με τις σχετικές εκείνες διατάξεις, για όσους εξήλθαν της υπηρεσίας από 1/1/2010 μέχρι 31/12/2010, υπήρχε μείωση κατά 15% στο ποσό του εφάπαξ και για όσους εξήλθαν ή θα εξέρχονταν της υπηρεσίας από 1/1/2011 και μετά, η μείωση ήταν 20% στο ποσό του εφάπαξ.
Πλέον και μετά την ψήφιση των νέων διατάξεων, δημιουργούνται τρεις κατηγορίες υπαλλήλων:
- Οι υπάλληλοι που εξήλθαν της υπηρεσίας μέχρι 31/7/2010, στους οποίους η μείωση στο εφάπαξ βοήθημα θα είναι 15%.
- Οι υπάλληλοι που εξήλθαν της υπηρεσίας από 1/8/2010 μέχρι 31/12/2010, στους οποίους η τελική μείωση στο εφάπαξ βοήθημα θα είναι 34,27%.
- Οι υπάλληλοι που εξήλθαν ή εξέρχονται της υπηρεσίας από 1/1/2011 και μετά, στους οποίους η τελική μείωση στο εφάπαξ βοήθημα θα είναι 38,14%.
Στις επόμενες ημέρες θα σας αποσταλεί η 2η προσθήκη στον ΟΔΗΓΟ του Συλλόγου Εργαζομένων στις Δ.Ο.Υ. Ν.Αττικής και Κυκλάδων «ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ 3865/2010».
Η 2η προσθήκη θα αναφέρει αναλυτικά με παραδείγματα, τις βασικές αλλαγές που επήλθαν, με τους Ν.3986/2011 (ΦΕΚ 152 Α/15-7-2011), 4002/2011 (ΦΕΚ 180 Α/22-8-2011),Ν.4093/2012 (ΦΕΚ 222 Α).
Για το Δ.Σ.
Ο Πρόεδρος Ο Γεν.Γραμματέας
ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΑΣΙΛΟΓΑΜΒΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΠΑΣ
2η ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΣΤΟΝ ΟΔΗΓΟ «ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΜΑΣ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΜΕΤΑ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ 3865/2010 ΚΑΙ 3863/2010».
ΤΜΗΜΑ Ι
Οι βασικές αλλαγές που επέφεραν οι Ν. 3986/2011 (ΦΕΚ 152Α/15-7-2011) & 4002/2011 (ΦΕΚ 180Α/22-8-2011)
ΘΕΜΑ 1Ο : ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΕΙΣΦΟΡΑΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ-ΕΠΙΒΟΛΗ ΝΕΑΣ ΕΙΣΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΙΣΦΟΡΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
α) Από 1η/8/2010 έχει θεσπιστεί Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), βάσει των διατάξεων της παρ. 2 του ά. 38 του Ν. 3863/2010 και του άρ. 11 του Ν. 3865/2010, η οποία παρακρατείται μηνιαία από τις κύριες συντάξεις (ακαθάριστες αποδοχές) που καταβάλλονται από το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και η οποία μετά την παρ. 10 του άρ. 44 του Ν. 3986/2011, αναδιαμορφώνεται ως εξής:
α) Για συντάξεις από 1.400,01 € έως 1.700,00 €, ποσοστό 3%.
β) Για συντάξεις από 1.700,01 € έως 2.000,00 €, ποσοστό 6%.
γ) Για συντάξεις από 2.000,01 € έως 2.300,00 €, ποσοστό 7%.
δ) Για συντάξεις από 2.300,01 € έως 2.600,00 €, ποσοστό 9%.
ε) Για συντάξεις από 2.600,01 € έως 2.900,00 €, ποσοστό 10%.
στ) Για συντάξεις από 2.900,01 € έως 3.200,00 €, ποσοστό 12%.
ζ) Για συντάξεις από 3.200,01 € έως 3.500,00 €, ποσοστό 13%.
η) Για συντάξεις από 3.500,01 € και άνω, ποσοστό 14%.
β) Επιπλέον σύμφωνα με την παρ. 11 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011, από 1/8/2011, στους συνταξιούχους του Δημοσίου, του ΝΑΤ και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, που δεν έχουν συμπληρώσει το 60ο έτος της ηλικίας τους, παρακρατείται επιπλέον μηνιαία εισφορά ως εξής:
α) Για συντάξεις από 1.700,00 € έως 2.300,00 €, ποσοστό 6%.
β) Για συντάξεις από 2.300,01 € έως 2.900,00 €, ποσοστό 8%.
γ) Για συντάξεις από 2.900,01 € και άνω, ποσοστό 10%.
Οι ανωτέρω παρακρατήσεις υπολογίζονται στο συνολικό ποσό της σύνταξης, όπως διαμορφώνεται μετά την παρακράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων.
Για την πρώτη κατηγορία, το ποσό της σύνταξης μετά την παρακράτηση και της επιπλέον εισφοράς δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.700,00 €.
Από τις παραπάνω κρατήσεις εξαιρούνται όσοι λαμβάνουν επίδομα ανικανότητας ή σύνταξη ως παθόντες στην υπηρεσία και ένεκα αυτής.
γ) Πέραν όμως των ανωτέρω, με βάση την παρ. 13 του άρθρου 44 του Ν. 3986/2011, από 1/9/2011 θεσπίστηκε η Ειδική Εισφορά Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης, η οποία παρακρατείται μηνιαία κατά την καταβολή της σύνταξης των συνταξιούχων των φορέων επικουρικής ασφάλισης, αρμοδιότητας όλων των Υπουργείων. Η εισφορά καθορίζεται ως εξής:
α) Για συντάξεις από 300,01 € έως 350,00 €, ποσοστό 3%.
β) Για συντάξεις από 350,01 € έως 400,00 €, ποσοστό 4%.
γ) Για συντάξεις από 400,01 € έως 450,00 €, ποσοστό 5%.
δ) Για συντάξεις από 450,01 € έως 500,00 €, ποσοστό 6%.
ε) Για συντάξεις από 500,01 € έως 550,00 €, ποσοστό 7%.
στ) Για συντάξεις από 550,01 € έως 600,00 €, ποσοστό 8%.
ζ) Για συντάξεις από 600,01 € έως 650,00 €, ποσοστό 9%.
η) Για συντάξεις από 650,01 € και άνω, ποσοστό 10%.
Για την πρώτη κατηγορία, το ποσό της επικουρικής σύνταξης μετά την παρακράτηση της ειδικής εισφοράς δεν μπορεί να υπολείπεται των 300,00 €.
Από τις παραπάνω κρατήσεις εξαιρούνται όσοι λαμβάνουν επίδομα ανικανότητας ή σύνταξη ως παθόντες στην υπηρεσία και ένεκα αυτής.
ΘΕΜΑ 2Ο: ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Μετά την ψήφιση του Ν. 4002/2011, επήλθε μεταξύ άλλων βασική αλλαγή ως προς τη δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών χρόνων για τα τέκνα. Ειδικότερα:
1η Κατηγορία:
ΟΣΟΙ ΘΕΜΕΛΙΩΝΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΜΕΧΡΙ 31/12/2010
Για την κατηγορία αυτή δεν υπάρχει καμία αλλαγή ούτε στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ούτε στον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης, όπως ακριβώς είχαμε παραθέσει τα ισχύοντα και στους οδηγούς που έχουμε διανείμει και στην προσθήκη που κάναμε.
Δηλ. το ουσιαστικό για την κατηγορία αυτή ήταν ότι δεν αλλάζουν ούτε τα όρια ηλικίας ούτε οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ούτε ο τρόπος υπολογισμού σύνταξης και ότι η κατηγορία αυτή δεν μπορεί να αναγνωρίσει κανέναν από τους νέους πλασματικούς χρόνους, με εξαίρεση τον τρίτεκνο πατέρα.
2η Κατηγορία:
ΟΣΟΙ ΘΕΜΕΛΙΩΝΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΜΕΧΡΙ 31/12/2010 ΜΕ ΣΥΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ.
Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 1 του Ν. 4002/2011, με την οποία αντικαθίστανται από της ισχύος τους, οι διατάξεις της παρ. 15 του άρθρου 11 του π.δ. 169/2007, που προστέθηκαν με τις διατάξεις της παρ. 12 του άρθρου 6 του Ν. 3865/2010, αποτυπώνεται ρητώς η δυνατότητα αναγνώρισης του πλασματικού χρόνου παιδιών και για όσους, με συνυπολογισμό αυτού, θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31/12/2010 (δυνατότητα που ήδη γνωρίζαμε),
αλλά προστίθεται ότι στην περίπτωση αυτή ο χρόνος που αναγνωρίζεται, με συνυπολογισμό και της λοιπής συντάξιμης υπηρεσίας, δεν μπορεί να υπερβαίνει τον χρόνο που απαιτείται για τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης, κατά περίπτωση.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι:
Π.χ. Γυναίκα υπάλληλος, μητέρα δύο ενηλίκων τέκνων, διορισθείσα τον Δεκέμβριο του έτους 1986, έως 31/12/2010 είχε συνολικά 24 έτη υπηρεσίας. Με βάση τις διατάξεις του Ν. 3865/2010, πριν αυτές τροποποιηθούν με τον Ν. 4002/2011, από τη στιγμή που θεμελίωνε 25ετία εντός του έτους 2011 μπορούσε να αναγνωρίσει 4 έτη από τους πλασματικούς χρόνους (π.χ. σπουδών) και επιπλέον 3 πλασματικά έτη για τα δύο παιδιά της.
Πλέον όμως με βάση τον Ν. 4002/2011 μπορεί να αναγνωρίσει μόνο το 1 έτος από τον πλασματικό χρόνο παιδιών, γιατί 1 έτος της υπολείπεται για τη συμπλήρωση 25ετίας και άρα τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μέχρι 31/12/2010 και δεν μπορεί να τον υπερβεί. Ως προς τους λοιπούς πλασματικούς χρόνους, μπορεί να αναγνωρίσει κανονικά έως 4 έτη, όπως ισχύει με βάση τον Ν. 3865/2010.
Πρόβλημα όμως δημιουργείται έτσι στις περιπτώσεις γυναικών, οι οποίες με την αναγνώριση των πλασματικών χρόνων για τα παιδιά, θεμελίωναν δικαίωμα σύνταξης προ του 2010 και δη σε χρόνο κατά τον οποίο είχαν ανήλικο παιδί, το οποίο πλέον έχει ενηλικιωθεί και έτσι ενώ μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν ως μητέρες ανηλίκων, πλέον δεν θα μπορούν.
Π.χ. σύμφωνα με την νεότερη νομοθετική διάταξη, στο παραπάνω παράδειγμα η μητέρα, αναγνωρίζοντας τρία πλασματικά χρόνια παιδιών, όπως είχε μέχρι πρότινος το δικαίωμα και θεμελιώνοντας 25ετία το 2008, κατά το οποίο είχε ανήλικο, μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 50ου έτους της ηλικίας της ως μητέρα ανηλίκου.
Πλέον, αναγνωρίζοντας μόνο έναν πλασματικό χρόνο παιδιών, επειδή η συμπλήρωση της 25ετίας θα γίνεται το έτος 2010 και δεν θα μπορεί να υπερβεί τον χρόνο αυτό, εάν το 2010, το παιδί έχει πια ενηλικιωθεί, δεν θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί ως μητέρα ανηλίκων τέκνων, παρά μόνο με βάση τις γενικές διατάξεις.
Να υπογραμμιστεί ότι δικαιώματα, που έχουν αναγνωριστεί με βάση τις αντικαθιστώμενες διατάξεις, μέχρι τη δημοσίευση του Ν. 4002/2011 στις 22/8/2011, παραμένουν ισχυρά.
ΘΕΜΑ 3Ο : ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ
Με βάση την παρ. 13 του άρθρου 1 του Ν. 4002/2011 ορίζεται ότι δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση η ανάκληση πράξης με την οποία περιορίζεται χρόνος που έχει ήδη αναγνωρισθεί ως συντάξιμος με καταβολή συμπληρωματικής εισφοράς ή εισφοράς εξαγοράς, μετά την παρέλευση της προθεσμίας της παρ. 2β του άρθρου 66 του Π.Δ. 169/2007 (όπως αυτή τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 6 του Ν. 4002/2011, δηλ. μετά την παρέλευση εξαμήνου από την κοινοποίηση της πράξης).
Στην ανωτέρω απαγόρευση το ίδιο άρθρο εισάγει δύο εξαιρέσεις:
α) Αναγνωριστική πράξη, που έχει εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν. 1405/1983 μπορεί να ανακληθεί στο σύνολό της, μετά από αίτηση του υπαλλήλου οποτεδήποτε, εφόσον ο χρόνος που έχει αναγνωρισθεί με αυτήν μπορεί να χρησιμεύσει για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος από το Δημόσιο ή από άλλον ασφαλιστικό φορέα.
β) Μετά από αίτηση του υπαλλήλου είναι επιτρεπτή η έκδοση τροποποιητικής πράξης, με την οποία περιορίζεται ο χρόνος που έχει ήδη αναγνωρισθεί ως συντάξιμος με βάση τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν. 1405/1983, εφόσον διαπιστωθεί ότι σε αυτόν έχει συνυπολογισθεί και χρόνος που απετέλεσε απαραίτητο προσόν για την πρόσληψη του υπαλλήλου στη δημόσια υπηρεσία και η αναγνώρισή του ως συντάξιμου δεν απαιτούσε την καταβολή συμπληρωματικής εισφοράς εξαγοράς.
Όσον αφορά στις ανωτέρω περιπτώσεις, τα ποσά που έχουν καταβληθεί από τον υπάλληλο δεν επιστρέφονται μετά την παρέλευση πενταετίας από την έκδοση των πράξεων που ανακαλούνται ή τροποποιούνται.
Τέλος, ρητώς προβλέπεται ότι αιτήσεις για ανάκληση αναγνωριστικών πράξεων ή για περιορισμό χρόνου που έχει ήδη αναγνωρισθεί, οι οποίες έχουν υποβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και εκκρεμούν για εξέταση στις διευθύνσεις συντάξεων, καθώς και οι σχετικές πράξεις που έχουν ήδη εκδοθεί μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο στις διευθύνσεις συντάξεων, τίθενται στο αρχείο.
ΤΜΗΜΑ ΙΙ
Οι βασικές αλλαγές που επέφερε ο Ν. 4093/2012 (ΦΕΚ 222/τ.Α/12-11-2012)
ΘΕΜΑ 1Ο : ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ
Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από 1/1/2013 και μετά, ισχύουν οι κάτωθι αλλαγές:
Α) Γονείς με ανήλικα τέκνα
Εφόσον συμπληρώνουν 25 έτη υπηρεσίας το 2013, για την καταβολή της σύνταξης απαιτείται η συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας αντί του 65ου έτους.
Β) Γονείς με τρία (3) τουλάχιστον τέκνα
Εφόσον συμπληρώνουν 25 έτη υπηρεσίας το 2013, για την καταβολή της σύνταξης απαιτείται η συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας αντί του 65ου έτους.
Γ) Οι γυναίκες υπάλληλοι, οι οποίες συμπληρώνουν 25 έτη υπηρεσίας το έτος 2013, δικαιούνται πλήρους σύνταξης με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας τους αντί του 65ου έτους και μειωμένης σύνταξης με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας τους αντί του 60ου έτους.
Δ) Οι άνδρες υπάλληλοι, οι οποίοι συμπληρώνουν 25 έτη υπηρεσίας το έτος 2013, δικαιούνται πλήρους σύνταξης με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας τους αντί του 65ου έτους και μειωμένης σύνταξης με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας τους αντί του 60ου έτους.
Ε) Η σύνταξη όσων θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από 1/1/2013 και μετά, καταβάλλεται ολόκληρη με τη συμπλήρωση 40 ετών πλήρους πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας και τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας τους (αντί της σταδιακής αύξησης που προβλεπόταν και η οποία θα έφθανε τα 40 έτη υπηρεσίας για όσους θεμελίωναν το 2015 και του 60ου έτους της ηλικίας).
Ε) Για την περίπτωση όσων αποχωρούν από την υπηρεσία με 15ετή πλήρη πραγματική συντάξιμη υπηρεσία, απαιτείται η συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας, αντί του 65ου έτους.
Συνεπώς, για όσους υπαλλήλους θεμελίωσαν ή θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31/12/2012 δεν επέρχεται καμία αλλαγή στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και παραμένουν σε ισχύ οι διατάξεις του Ν. 3865/2010.
Να υπενθυμίσουμε ότι η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μέχρι 31/12/2012 μπορεί να γίνει κατά περίπτωση και με εξαγορά πλασματικών χρόνων (π.χ. σπουδών, παιδιών, στρατού), χωρίς να απαιτείται με βάση τις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις η σχετική αίτηση περί εξαγοράς να υποβληθεί μέχρι 31/12/2012.
Π.χ. Άνδρας υπάλληλος, κατηγορίας ΠΕ, που συμπληρώνει 23 έτη πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας το έτος 2012, μπορεί να συμπληρώσει 25ετία με την εξαγορά τόσου χρόνου σπουδών όσου υπολείπεται των 25 ετών. Η σχετική αίτηση όμως δεν χρειάζεται να υποβληθεί τώρα και έως 31/12/2012 αλλά και αργότερα, ακόμη και κατά τη συνταξιοδότησή του.
ΘΕΜΑ 2Ο : ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από 1/1/2011 και μετά και αποχωρούν από την υπηρεσία από 1/1/2013 και μετά και μετά, επέρχεται η εξής αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών.
Τα έτη από 1/1/2013 και εφεξής θα υπολογιστούν με ποσοστό αναπλήρωσης 70% .
Να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα προβλεπόταν σταδιακή μείωση στο ποσοστό αναπλήρωσης, 1% για κάθε έτος, που θα έφθανε στο 70% το έτος 2017 (για το θέμα αυτό βλέπετε αναλυτικά και προηγούμενο οδηγό 2009, σελ. 23).
ΘΕΜΑ 3Ο : ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΟΥ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Από 1/1/2013 και μετά, η μηνιαία σύνταξη ή το άθροισμα των μηνιαίων συντάξεων και μερισμάτων, άνω των 1.000,00 ευρώ, που καταβάλλονται από οποιαδήποτε πηγή και για οποιαδήποτε αιτία, μειώνεται ως εξής:
Για συνολικό ποσό σύνταξης ή αθροίσματος συντάξεων:
αα. Άνω των 1.000,00 ευρώ και έως 1.500,00 ευρώ, μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 5% και σε κάθε περίπτωση το ποσό που εναπομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.000,01 ευρώ.
ββ. Από 1.500,01 ευρώ και έως 2.000,00 ευρώ, μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 10% και σε κάθε περίπτωση το ποσό που εναπομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.425,01 ευρώ.
γγ. Από 2.000,01 ευρώ και άνω, μειώνεται το σύνολο του ποσού κατά 15% και σε κάθε περίπτωση το ποσό που εναπομένει δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.800,01 ευρώ.
Για τον προσδιορισμό του ποσοστού μείωσης λαμβάνεται υπόψη το ποσό της μηνιαίας βασικής σύνταξης ή των μηνιαίων βασικών συντάξεων, όπως αυτά θα έχουν διαμορφωθεί την 31/12/2012 μετά την τυχόν παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων και της επιπλέον εισφοράς της παρ. 14 του άρθρου 2 του Ν. 4002/2011 καθώς και των τυχόν μειώσεων που επιβλήθηκαν με τις διατάξεις της παρ. 10 του άρθρου 1 του Ν. 4024/2011 και του άρθρου 1 του Ν. 4051/2012.
Επίσης, να σημειωθεί ότι από 1/1/2013 τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, καθώς και το επίδομα αδείας καταργούνται.
ΘΕΜΑ 4Ο : ΜΕΙΩΣΗ ΣΤΟ ΠΟΣΟ ΤΟΥ ΕΦΑΠΑΞ ΒΟΗΘΗΜΑΤΟΣ
Στους ασφαλισμένους μέχρι 31/12/1992, που αποχώρησαν ή θα αποχωρήσουν της υπηρεσίας από 1/8/2010 και μετά και στους οποίους δεν έχει εκδοθεί η σχετική απόφαση χορήγησης του εφάπαξ βοηθήματος, το ποσό του εφάπαξ βοηθήματος μειώνεται περαιτέρω κατά 22,67%.
Να διευκρινίσουμε ότι η ανωτέρω μείωση έρχεται σε συνέχεια της προηγούμενης, που είχε γίνει με το Ν. 4024/2011 και σύμφωνα με τις σχετικές εκείνες διατάξεις, για όσους εξήλθαν της υπηρεσίας από 1/1/2010 μέχρι 31/12/2010, υπήρχε μείωση κατά 15% στο ποσό του εφάπαξ και για όσους εξήλθαν ή θα εξέρχονταν της υπηρεσίας από 1/1/2011 και μετά, η μείωση ήταν 20% στο ποσό του εφάπαξ.
Πλέον και μετά την ψήφιση των νέων διατάξεων, δημιουργούνται τρεις κατηγορίες υπαλλήλων:
Οι υπάλληλοι που εξήλθαν της υπηρεσίας μέχρι 31/7/2010, στους οποίους η μείωση στο εφάπαξ βοήθημα θα είναι 15%.
Οι υπάλληλοι που εξήλθαν της υπηρεσίας από 1/8/2010 μέχρι 31/12/2010, στους οποίους η τελική μείωση στο εφάπαξ βοήθημα θα είναι 34,27%.
Οι υπάλληλοι που εξήλθαν ή εξέρχονται της υπηρεσίας από 1/1/2011 και μετά, στους οποίους η τελική μείωση στο εφάπαξ βοήθημα θα είναι 38,14%.
ΘΕΜΑ 5Ο: ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΔΙΑΤΗΡΗΣΕΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΙΚΑ και θα συνταξιοδοτηθούν με βάση τις διατάξεις του ΙΚΑ
Με βάση τις διατάξεις του Ν. 4093/2012, από 1/1/2013 καθορίζεται για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ως γενικό όριο ηλικίας το 67ο έτος και ελάχιστος χρόνος ασφάλισης τα 15 έτη. Επίσης, από 1/1/2013, ως γενική προϋπόθεση πλήρους συνταξιοδότησης καθορίζεται η συμπλήρωση των 40 ετών ασφάλισης και του 62ου έτους της ηλικίας.
Επιπλέον, με τις ανωτέρω διατάξεις προβλέπεται ότι στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης από 1/1/2013 και εφεξής, εφαρμόζονται οι προϋποθέσεις του άρθρου 10 του ν. 3863/2010, όπως διαμορφώνονται ως προς τον χρόνο ασφάλισης και τα όρια ηλικίας από 1/1/2015 και εφεξής (βλ. αναλυτικά σελ. 55-60 του τελευταίου Οδηγού μας), προστιθέμενων, ταυτόχρονα δύο (2) έτη στα διαμορφούμενα όρια ηλικίας.
Εξαιρούνται από την αύξηση των ορίων ηλικίας ή/και του χρόνου ασφάλισης: α) οι ασφαλισμένες που θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης ως μητέρες τέκνων ανικάνων για κάθε βιοποριστική εργασία, σύμφωνα με γενικές ή ειδικές διατάξεις, καθώς και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων και β) οι ασφαλισμένοι των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, που έχουν ενταχθεί στο καθεστώς εργασιακής εφεδρείας του Ν. 4024/2011.
Επιπρόσθετα, ρητώς προβλέπεται ότι διασφαλίζονται τα θεμελιωμένα έως και 31/12/2012 συνταξιοδοτικά δικαιώματα, καθώς και τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που έχουν κατοχυρωθεί ή κατοχυρώνονται, με ή χωρίς αναγνώριση πλασματικών χρόνων, προκειμένου για συνταξιοδότηση με προϋποθέσεις που ισχύουν έως 31/12/2012.
Διευκρινίζεται ότι θεμελιωμένο δικαίωμα υφίσταται, όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώνει τον ελάχιστο χρόνο ασφάλισης και το όριο ηλικίας, όπου αυτό προβλέπεται, που απαιτούνται για τη θεμελίωσή του. Κατοχυρωμένο δικαίωμα είναι η δυνατότητα των ασφαλισμένων να συνταξιοδοτηθούν (δηλ. να «κλειδώσουν») με τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται κατά το έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου κατά περίπτωση χρόνου ασφάλισης ή ορίου ηλικίας.
Συνεπώς, οι τροποποιήσεις που περιγράφονται με τις νέες διατάξεις δεν καταλαμβάνουν τα θεμελιωμένα ή κατοχυρωμένα δικαιώματα μέχρι 31/12/2012, ανεξάρτητα από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης (δηλ. πριν ή μετά την 31/12/2012).
Ωστόσο, να υπογραμμιστεί ότι σε περιπτώσεις που υποβάλλεται αίτημα συνταξιοδότησης με μειωμένο όριο ηλικίας, ως προς τον υπολογισμό της μείωσης καθοριστικό στοιχείο αποτελεί η ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης, δεδομένου ότι προσδιορίζεται με βάση το πλήρες όριο ηλικίας που ισχύει κατά τον χρόνο που υποβάλλεται το αίτημα.
Όπως πάντα τονίζουμε ότι η κάθε περίπτωση ασφαλισμένου είναι ξεχωριστή και πρέπει να εξετάζεται χωριστά. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις αλλαγές στις ασφαλιστικές διατάξεις του ΙΚΑ και τις τυχόν παρεκκλίσεις από τα ανωτέρω περιγραφόμενα, βλέπετε σχετικές εγκυκλίους του ΙΚΑ και της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Για το Δ.Σ.
Ο Πρόεδρος Ο Γεν.Γραμματέας
ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΑΣΙΛΟΓΑΜΒΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΠΑΣ
